BIM installatie wereld onder de radar?

Het is stil aan de overkant, maar toch is er beweging

Vanuit diverse kanten in het werkveld wordt door BIM gebruikers de vraag gesteld of er nog wat gebeurt vanuit de sector als het gaat om regie en coördinatie betreffende open standaarden/afspraken. Gebruikers lopen nog dagelijks tegen problemen aan als het gaat om uniforme data en informatie uitwisseling. Hier valt nog een wereld te winnen.

Voor de buitenwereld blijft het stil in de Bouw & Installatie sector als het gaat om gezamenlijk maken van (standaard)afspraken. Men ervaart het als onder de radar blijven. Maar is dat ook zo? Gebeurt er dan niets?

Integendeel er gebeurt best veel binnen installatie bedrijven en (branche/kennis)organisaties op gebied van digitalisering. Maar open standaarden en in het bijzonder afsprakenstelsels kunnen bedrijven niet zelf regelen of afdwingen in de sector, dat moet gezamenlijk vanuit de branche/kennis organisaties komen.

In de sector zien we initiatieven vanuit de Bouw DigitaliseringRaad (BDR), BIM Loket, buildingSMART, BIM Expertgroep, Techniek NL, TVVL BIM community, Delta groep, Digideal, Madaster, TNO, AEDES en andere organisaties. Juist deze hoeveelheid aan initiatieven maakt het gezamenlijk(structureel) samenwerken om tot standaardisatie van data en informatie uitwisseling te komen zo moeilijk.

Dus nee, er gebeurt niet zoveel in de sector als het gaat om structureel samenwerken om tot standaardisatie te komen. Hier ligt nog een hele taak voor de branche & kennis organisaties en opdrachtgevers.

BIM installatie, wat beweegt er?

Gebruikers nemen zelf initiatieven om standaarden en protocollen te ontwikkelen. Een mooi voorbeeld hiervan is het ILS (Informatie Leveranciers Specificaties) protocol. Ontwikkelt door een aantal Bouw- en Installatiebedrijven in de TVVL BIM community en in beheer genomen door het BIM Loket als een standaard tool.

En dan gebeurt er iets bijzonders. Opdrachtgevers geven hun eigen invulling aan het protocol, de sector wordt hiermee opgescheept met als gevolg dat we nu meer dan 15 ‘standaard ILS protocollen’ geregistreerd staan bij het BIM Loket. Dat kan toch niet de bedoeling zijn. Een regie van bovenaf uit de sector ontbreekt.

Een ander voorbeeld is het ontwikkelen van een Uniforme Objecten Bibliotheek (UOB). Een gezamenlijk initiatief van Techniek NL, (grote) installatiebedrijven en de software industrie. De eerste ‘Proven of Concept’ is zeer belovend.

Vreemd is dan wel dat fabrikanten en leveranciers zich niet bij dit initiatief hebben aangesloten. Het gaat immers over hun producten en materialen.

BIM Gebouwdossier

Daar tegenover staan de ontwikkelingen rondom een (standaard) BIM Gebouwdossier. Ad hoc zijn er een aantal initiatieven in de markt, maar ook hier is geen afstemming in de keten. We doelen dan voornamelijk op uniforme data en informatie uitwisseling. Het gevolg is dat er heel verschillende systemen in de markt zijn of komen, waarbij interoperabiliteit, de mogelijkheid van verschillende autonome apparaten om met elkaar te communiceren, niet mogelijk is.

Al jaren geleden zijn er pogingen ondernomen om tot standaardisatie te komen van een BIM Gebouwdossier. De gedachte achter het concept is nog steeds actueel; het uniform uitwisselen van (gebouw) data & informatie.

Doel van het Gebouwdossier is “Het verzamelen, inventariseren, analyseren, vastleggen en beschikbaar stellen van data en informatie van een (gebouw)object voor (gebouw)gebruikers ten einde het efficiënt beheren, onderhouden en exploiteren van gebouw objecten.” (Wellicht is de term Digital Twin beter op zijn plaats. Digital Twin is het virtuele BIM gebouw(dossier) tezamen met het fysieke gebouw.)

Gebruikers in de breedste zin van het woord zijn de gebouweigenaren, vastgoed eigenaren/beheerders, huurders, exploitanten, onderhoudsbedrijven, facilitaire bedrijven, enzovoorts. Gezien de vele partijen welke betrokken partijen bij het beheren, onderhouden en exploiteren van gebouwen en de verschillende belangen is het tot heden niet gelukt om tot standaardisatie te komen van data & informatie uitwisseling.

En dat terwijl de gebouwde omgeving hieraan grote behoefte heeft, zowel op gebouw als op geaggregeerd niveau. Immers gebruikers willen gebouwen zo efficiënt mogelijk beheren, onderhouden en exploiteren. Daarbij komt dat voor de energie transitie in de gebouwde omgeving energie gebouwdata van wezenlijk belang.

Wie neemt het initiatief?

Willen we hier echt iets bereiken dan is een integrale afstemming in de keten noodzakelijk. Wie neemt het initiatief op om deze beweging integraal af te stemmen?

Digideal en Techniek NL zijn de aangewezen organisaties om deze beweging (digitalisering) op het terrein van het Gebouwdossier en Digital Twins integraal af te stemmen, te initiëren, te verbinden, aan te jagen en te faciliteren. In april 2019 is de Digideal ondertekend door een 40 tal partijen vanuit de installatie sector.

Doel van de Digideal is:
1-Data en Informatie digitaal toegankelijk maken;
2-Integraal deelbare informatie voor het vermeerderen van het algemene kennis niveau;
3-Functioneel uitbreiden van diensten;
4-Stimuleren van diensten.

Momenteel is het Digideal team doende om een platform te creëren, waarbinnen bedrijven, organisaties, opdrachtgevers (versnellings-)projecten kunnen inbrengen, die de digitalisering/ standaardisatie in de Bouw & Installatie sector verder vooruit brengen. De opgedane kennis vanuit deze projecten wordt gedeeld in de sector.

Dit platform biedt een uitstekende mogelijkheid om vanuit de sector het BIM Gebouwdossier als (versnellings-)project in te brengen. Het biedt tevens de kans om –daar waar wenselijk- samen te werken alsook informatie uit te wisselen met het in uitvoering zijnde versnellingsproject van het Rijksvastgoedbedrijf BIM pilots 2019.

Techniek NL heeft het initiatief genomen om met een aantal betrokken spelers (opdrachtgevers en opdrachtnemers uit de Bouw & Installatie sector) de wensen te inventariseren om specifieke gebouw data & informatie op een uniforme wijze uit te wisselen met gebouw gebruikers en de omgeving. Het Gebouwdossier is daarbij ook een onontbeerlijk instrument om de doelen van de energie transitie in de gebouwde omgeving daadwerkelijk handen en voeten te geven.

Uniforme data

Wacht even… wat gaan Digideal en Techniek NL dan precies afstemmen, initiëren en faciliteren? Techniek NL initieert met een aantal marktpartijen & opdrachtgevers de wensen van de gebouweigenaren en service providers betreffende uniforme data en informatie uitwisseling rondom gebouwen.

Let op… Het gaat hier dus niet om een compleet Gebouwdossier te ontwerpen voor de BV Nederland. Gebouweigenaren willen hun eigen Gebouwdossier inrichten naar hun eigen wensen en mogelijkheden. Wel hebben gebouweigenaren grote behoefte aan uniforme data en informatie uitwisseling met partijen en instanties die betrokken zijn bij onder meer het onderhoud, exploitatie, inspectie en keuring, veiligheid en asset management van het gebouw en techniek.

Momenteel zijn partijen afzonderlijk bezig om op deelvlakken deze gebouw data & informatie te verzamelen, vast te leggen, te analyseren en te bewerken.

Onderstaand noemen wij een aantal voorbeelden:

• Data over energie gebruik van gebouwen. Belangrijke informatie voor de gebouweigenaar in het kader van de energie transitie.
• Tennet analyseert momenteel de data uit gebouwen voor de gebouweigenaren;
• Onderhoud & Keuringen/ Inspecties. Certificering van apparaten en apparatuur al /of niet vereist van wet en regelgeving, fabrikant of leverancier;
• Pilot project Rijksvastgoedbedrijf (GIS+BIM pilots 2019);
• Materialenpaspoort Madaster (registratie, bron codes, aard en kwaliteit);
• Installatie en keuringen register (Techniek NL/OTIB);
• Bestand Beheer Artikelen 2BA (standaard voor product en handels informatie);
• Digitaal bouwwerk archief ( bouwvergunningen, contracten, PvE).

De initiatieven worden niet integraal afgestemd in de keten en als er al sprake is van standaardisatie gebeurd dit geïsoleerd in de keten. Hier ligt een interessant data en informatie veld voor het BIM Gebouwdossier. Hoe verbind je deze data bestanden met het Gebouwdossier? Welke wensen hebben de gebouweigenaren? Welke data en Informatie is essentieel, relevant en/of gewenst.

De uitkomsten van dit onderzoek worden vertaald in een programma van eisen voor het versnellingsproject. Techniek NL zal het versnellingsproject opdracht formuleren met de te realiseren doelen in tijd, geld, organisatie, tijd, Informatie en kwaliteit. Het project kan ook bijdragen om invulling te geven aan onderdelen uit een toekomstig Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving.

De kennis en resultaten van het versnellingsproject worden gedeeld met de sector.

Doe mee!

Heeft U interesse of wilt U mee participeren? Wilt u met ons meedenken, geef dan een reply op deze blog.

De kans van slagen van bovengenoemd initiatief valt of staat met inzet en commitment vanuit de sector. U kunt bijdragen aan het succes van dit project.

Aart van Gelder
BIM adviseur Techniek NL
Directeur ARTA BV BIMsupport